Poznawać świat, naturę, otoczenie czy historię można na wiele różnych sposobów, jednak namacalne doświadczenie czegoś wszystkimi zmysłami naprawdę zostawia najpiękniejsze i najbardziej wartościowe ślady. Turystyka i podróżowanie to przykład jednej z najstarszych aktywności ludzi.
Według L. Turosa turystykę edukacyjną można określić jako „świadomie zaplanowane i zorganizowane zwiedzanie tych zabytków kultury i architektury, których poznanie umożliwia głębsze zrozumienie, historii, mentalności mieszkańców zwiedzanych regionów, kraju ojczystego lub obcych krajów i ich dorobku kulturowego”. Można zatem wnioskować, że wycieczki naukowe pełnią wiele ważnych funkcji – wypoczynkowe, wychowawcze, zdrowotne, edukacji kulturowej, ekonomiczne, kształtowania świadomości ekologicznej.
Turystyka edukacyjna zasługuje na szczególną uwagę zarówno w ramach zajęć realizowanych w szkole, jak i w czasie poza lekcjami. Wycieczki naukowe pomagają zespolić teorię z praktycznym obliczem wiedzy. Działalność turystyczna na obszarze szkoły prowadzona jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki.(Dz.U. nr. 135, poz.1516 z 26 listopada 2001 r.). Działalność turystyczna w szkołach często realizowana jest dzięki kołom turystycznym lub krajoznawczo-turystycznym. Związek Harcerstwa Polskiego również wiele działa w tym zakresie.
Wycieczki naukowe realizowane są w szkołach różnorako – mogą to być wycieczki przedmiotowe, wycieczki turystyczne, krajoznawczo-turystyczne. Ciekawym rozwiązaniem są obozy wędrowne, które zbliżają do siebie uczestników, wymagają wytrwałości i poświęcenia, a co za tym idzie uszlachetniają. Szkoły językowe na wyjeździe to opcja dla chcących dodatkowo rozwijać umiejętności komunikacyjne w obcym języku. Imprezy wyjazdowe natomiast w postaci zielonych szkół, zimowisk sprawią przyjemność niejednemu dziecku. Jaki jest cel tego typu wyjazdów, często wycieczek naukowych? Dzięki nim poznajemy nasz kraj, region. Mamy styczność z zabytkami historii i sztuki. Dawne tradycje stają się nam bliższe i bardziej zrozumiałe. Wycieczki naukowe umożliwiają poszerzenie wiedzy z różnych dziedzin i rozszerzają horyzonty myślenia.
Wycieczki naukowe w głównej mierze organizowane przez nauczycieli posiadają całą masę zalet. Rozbudzają one w uczniach zainteresowania, często zmuszają do refleksji nad pewnymi zjawiskami. Dzięki wycieczkom dzieci mogą porównywać swoje wcześniejsze doświadczenia i zdobyta wiedzę ze stanem faktycznym. Bodźce w postaci wyjazdów zwiększają aspiracje uczniów i to nie tylko te intelektualne. Dzięki wycieczkom naukowym dokonuje się rozszerzenie pola obserwacji, które owocuje większą tolerancją i otwartością.
Fachowość wiedzy, którą dzielą się przewodnicy, nauczyciele czy piloci wycieczek również może inspirować i imponować dzieciom, będąc najodpowiedniejszym symulatorem zdrowych odruchów.
